Türkiye’de çok sık aralıklarla yaşanan ekonomik krizler, bütçe açıklarının büyümesine neden olmakta, kapatılamayan bütçe açıkları ise yeni krizlere yol açmaktadır. Kriz dönemlerinde uygulanan “istikrar paketleri” ise, bütçe açıklarının kapatılmasında oldukça büyük bir öneme sahiptir. Bu çalışmada, Türkiye’de bütçe açıkları, neden oldukları ekonomik krizler ve krizleri önlemeye yönelik istikrar paketlerinin etkinliği incelenmiştir. Özellikle 1990’lı yıllarda başlayan ve 2000’li yıllarda en üst seviyelere ulaşan bütçe açıklarının kapatılmasında, bazı istikrar paketleri başarısız olurken, bazılarının ise diğerlerine nazaran daha başarılı olduğunun sebepleri incelenmiştir. Aynı zamanda, 1990 sonrası dönemde, ekonomik dengeleri büyük oranda bozan 1994 Krizi, 2000 ve 2001 Krizleri ve son olarak da 2008 yılında yaşanan küresel krizin etkileri incelenmiştir. Bu kriz dönemlerinde uygulamaya konulan, 5 Nisan İstikrar Tedbirleri, 2000 yılı Enflasyonu Düşürme Programı, 2001 yılı Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı ve 2002 yılı Acil Eylem Planları olarak bilinen istikrar paketlerinin bütçe açıklarının kapatılmasında başarısı, gerçekleşen bütçe rakamları ve sağlanan ekonomik verilerle anlaşılmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Bütçe, Bütçe Açıkları, Ekonomik Kriz, İstikrar Paketleri, Bütçe Finansmanı.
|